Nasz poradnik

Czynniki wspomagające rozwój grzybicy

Grzybica paznokci stanowi jedno z najczęstszych powierzchownych zakażeń. Częstość występowania tej choroby wzrasta z wiekiem. Rzadziej chorują dzieci, częściej osoby dorosłe. Wynika to m.in. z czynników predysponujących, do których zalicza się choroby ogólnoustrojowe takie jak: cukrzyca i inne zaburzenia metaboliczne, hormonalne i odpornościowe, nowotwory, zaburzenia krążenia żylnego kończyn dolnych. Także przewlekła antybiotykoterapia, steroidoterapia, leczenie immunosupresyjne, nikotynizm i wzmżona potliwość sprzyjają rozwojowi zakażenia.

Do czynników predysponujących zewnątrzpochodnych zalicza się uraz mechaniczny paznokcia, niekorzystny wpływ detergentów, uprawianie sportów, noszenie ciasnego, nieprzewiewnego obuwia, korzystanie z publicznych basenów, łaźni i siłowni. Także mieszkanie z osobą zakażoną jest częstą przyczyną infekcji lub reinfekcji. Wolniejszy wzrost płytek paznokciowych stóp i większe narażenie na urazy jest przyczyną częstszej lokalizacji grzybicy w obrębie stóp niż rąk.

Praktyka kliniczna wskazuje, że pomimo rozpoznanej grzybicy paznokci osoby chore nie rezygnują z korzystania z pływalni i innych miejsc publicznych, w których transmisja zakażeń jest ułatwiona.

Rozwój infekcji w płytce paznokciowej powoduje zmianę jej wyglądu. Jest to zmiana zabarwienia od białego do żółtobrunatnego. Płytka staje się pogrubiała a wolny brzeg jest kruchy i nierówny. Rogowacenie podpaznokciowe, powodujące odwarstwienie płytki jest różnie nasilone w poszczególnych rodzajach zakażenia.

Aczkolwiek najczęstszą przyczyną zakażenia są dermatofity należy pamiętać, że także inne gatunki takie jak grzyby drożdżopodobne i pleśniowe mogą być przyczyną infekcji. Dlatego tak ważne jest określenie czynnika przyczynowego w badaniu mikologicznym (w hodowli), ponieważ poszczególne patogeny mają różną wrażliwość na leki przeciwgrzybicze.

Nierzadko także istnieje możliwość równoczesnego zakażenia aparatu paznokciowego kilkoma patogenami. Biorąc pod uwagę ich odmienną lekowrażliwość, na podstawie wyniku hodowli mikologicznej lekarz każdorazowo ustala rodzaj terapii. Najszersze spektrum działania ma Itrakonazol, którego skuteczność obejmuje dermatofity, grzyby drożdżopodobne i pleśniowe. Często zalecane leczenie miejscowe stanowi tylko uzupełnienie terapii ogólnej.

Postępowanie terapeutyczne, poza rozpoznaniem czynnika przyczynowego i doboru odpowiedniego leku, obejmuje także ustalenie czynników sprzyjających zakażeniu. Zakażenie grzybicze nie powoduje rozwoju trwałej odporności a więc zawsze po leczeniu istnieje możliwość ponownego zakażenia. Eliminacja źródła zakażenia i czynników predysponujących zmniejsza ryzyko zakażenia i reinfekcji (ponownego zakażenia).

W miejscach szczególnego narażenia a więc na basenie, w łaźni, na siłowni, w hotelach (wykładziny dywanowe i prysznice) i innych miejscach publicznych należy zawsze używać własnych klapek. Po kąpieli zaś wskazane jest dokładne osuszenie stóp, łącznie z przestrzeniami międzypalcowymi. Wilgotna powierzchnia skóry i podwyższona temperatura sprzyjają namnażaniu się grzybów.

Bezpośrednio po leczeniu grzybicy paznokci stóp należy także prawidłowo przeprowadzić dezynfekcję obuwia, w którym zarodniki mogą się długo utrzymywać. Wskazane jest także powtórzenie jej po 2-3 tygodniach. Obecnie na rynku jest wiele preparatów przeciwgrzybiczych przeznaczonych do odkażania obuwia.