Nasz poradnik

Grzybica paznokci – problem społeczny

(prof. dr hab. n. med. Anna Sysa-Jędrzejowska)

Grzybica skóry i przydatków należy do najczęstszych zakażeń, do których dochodzi poprzez kontakt bezpośredni z osobą chorą lub materiałem zakaźnym obecnym w środowisku otaczającym. Zarodniki grzyba będące przyczyną choroby mogą być obecne na wykładzinach podłogowych, na kratkach podłogowych w łazienkach.

Osoby uczęszczające na basen, korzystające z sauny czy siłowni są szczególnie narażone na grzybicę stóp i paznokci. Czynnikiem sprzyjającym jest wzmożona potliwość stóp i noszenie ciasnego obuwia z nieprzewiewnego sztucznego tworzywa.

Zmiany chorobowe zwykle rozpoczynają się w przestrzeniach międzypalcowych stóp i szerząc się bardzo często obejmują paznokcie.

Ponieważ do zakażenia aparatu paznokciowego dochodzi w różnym czasie, charakterystyczne jest różne nasilenie zmian w poszczególnych płytkach. Najczęściej choroba rozpoczyna się od paznokci paluchów. Stają się one matowe, przebarwione o nierównym, kruchym brzegu. Gromadzenie się mas rogowych pod płytką powoduje ich unoszenie aż do całkowitego odwarstwienia.

Nieleczona grzybica jest przyczyną szerzenia się zakażenia na inne okolice skóry i jest źródłem infekcji dla osób z otoczenia. Proces chorobowy powodujący uszkodzenie skóry i paznokci może także stanowić wrota zakażenia dla innych patogenów np. bakterii. Najczęstszym powikłaniem grzybicy stóp jest róża. Grzybica paznokci może znacznie ograniczać aktywność fizyczną, sprawność manualną w przypadku grzybicy paznokci rąk a nawet – ze względu na znaczny defekt kosmetyczny – być przyczyną frustracji lub depresji.

Grzybica paznokci wymaga leczenia ogólnego, ponieważ wyłączne leczenie miejscowe zwykle jest nieskuteczne.

Obecnie nowoczesne leczenie grzybicy paznokci w formie tzw. terapii pulsowej umożliwia zmniejszenie ogólnej dawki leku i skrócenie czasu leczenia. Lek stosuje się przez 7 dni w miesiącu z 3 tygodniową przerwą Jest to możliwe ze względu na długotrwałe utrzymywanie się leku w tkankach. Zwykle w grzybicy paznokci rąk stosuje się 2 pulsy a paznokci stóp 3 pulsy, ze względu na wolniejszy wzrost płytki paznokciowej.

Niezwykle istotne jest zapobieganie zarówno zakażeniom pierwszorazowym jak i powtórnym, bowiem infekcje grzybicze nie powodują rozwoju odporności a więc nie zapobiegają powtórnym zakażeniom.

W postępowaniu profilaktycznym zaleca się przede wszystkim noszenie przewiewnego obuwia i odkażanie go w trakcie jak i po zakończeniu leczenia. Osuszanie przestrzeni międzypalcowych stóp po kąpieli zmniejsza wilgotność tej okolicy i nie sprzyja rozwojowi zakażenia. Należy używać klapek w miejscach publicznych i nie chodzić boso. Nie należy używać pilników do paznokci wielokrotnego użytku, bowiem mogą one być źródłem ponownego zakażenia.